Co robi ortodonta?
Co robi ortodonta? Większości osób ortodonta kojarzy się ze specjalistą, który nosi aparat ortodontyczny w celu korygowania nierównomiernie rosnących zębów. Ta metoda korekcji wad zgryzu jest tak popularna, że nikogo nie dziwi widok osób dorosłych noszących aparaty retencyjne. Jednak rola ortodonty nie ogranicza się tylko do doboru i dopasowania aparatu. Jakie badania może zlecić i co dzieje się po wizycie w gabinecie ortodontycznym?
Kim jest ortodonta?
Ortodonta to dentysta, który specjalizuje się w prostowaniu zębów. Podobnie jak inni dentyści zajmuje się zębami i problemami zdrowotnymi jamy ustnej, ale w przeciwieństwie do zwykłych dentystów nie leczy próchnicy i nie wykonuje ekstrakcji. Zadaniem ortodonty jest eliminacja i zapobieganie wadom zgryzu. Jednak to nie jedyne zadania ortodonty. Lekarze tej specjalności zajmują się również wszelkimi nieprawidłowościami szkieletowymi okolicy szczękowo-twarzowej, które mogą przekładać się na nieprawidłowe ustawienie zębów w łuku zębowym oraz problemy zgryzowe.
Kiedy potrzebujesz pomocy ortodonty?
Wiele osób decyduje się na wizytę u ortodonty, aby upewnić się, że ich zęby są idealnie wyrównane. Wszyscy wiemy, że wada zgryzu jest powszechna, ale wiele osób może wyprostować zęby i uzyskać hollywoodzki uśmiech z pomocą ortodonty i aparatu ortodontycznego. Kwestie estetyczne nie są jednak najważniejsze. Leczenie ortodontyczne jest zabiegiem medycznym, a nie kosmetycznym, ponieważ nieregularne ustawienie zębów w łuku zębowym może powodować wiele problemów.
Zęby są zbyt ciasno upakowane, a niektóre obszary szczęki są stłoczone i nierówne, co utrudnia dotarcie między zęby podczas szczotkowania. Sprzyja to rozwojowi próchnicy i mechanicznym uszkodzeniom szkliwa na skutek nacisku jednego zęba na drugi. Wada zgryzu może również powodować błędną wymowę. Dlatego tak ważna jest wizyta u ortodonty dziecięcego. Nierównomierne rozłożenie siły w szczęce podczas żucia pokarmu może prowadzić do problemów z dziąsłami i chorób przyzębia.
Dodatkowo wyrównanie okluzyjne ma kluczowe znaczenie przy uzupełnianiu brakujących zębów i przy wyborze protez częściowych. Ich prawidłowe przyleganie i pełna funkcjonalność są zwykle możliwe dopiero po skorygowaniu problemu okluzyjnego (jeśli występuje).
Jakie badania wykonuje ortodonta?
Udając się po raz pierwszy do gabinetu ortodontycznego należy być przygotowanym na badanie podobne do stomatologicznego oraz dość szczegółowy wywiad lekarski. Ortodonta nie tylko bada stan jamy ustnej, ale również zęby i dziąsła oraz identyfikuje ewentualne wady zgryzu. Ortodonci zwracają również uwagę na stan mięśni twarzy, języka oraz ruchomość stawów skroniowo-żuchwowych. Testy, które może zlecić ortodonta, obejmują:
- zdjęcia rentgenowskie pojedynczych zębów,
- zdjęcie panoramiczne RTV łuku zębowego (zdjęcie zgryzowe),
- zdjęcie twarzy,
- wrażenie zęba,
- USG stawu skroniowo-żuchwowego.
Niekiedy w celu ustalenia przyczyny wady zgryzu ortodonta może skierować pacjenta do laryngologa, poradni logopedycznej, a nawet dietetyka.
Jak wygląda leczenie ortodontyczne?
Jeśli ortodonta zauważy wadę zgryzu, zazwyczaj zaleci leczenie w postaci odpowiednio dobranych aparatów ortodontycznych. Rodzaj i szczegóły leczenia zależą od wielu czynników, ale najważniejsze są przyczyna powstania wady oraz wiek pacjenta.
W przypadku dzieci często stosuje się aparat wyjmowany, który zakłada się na noc lub w określonych porach dnia. Często są one po prostu wstępem do leczenia aparatem stałym, który zakłada się po wyrznięciu się wszystkich zębów stałych. Wyjmowane nakładki mogą również pomóc w skorygowaniu położenia kości na twarzy.
Nakładki stałe mogą przybrać formę klasycznych nakładek, w których szyny mocowane są przed zębami, a nakładki widoczne są z zewnątrz jako charakterystyczne metalowe klipsy. Jednak ortodonta może również założyć aparat lingwalny, który przykleja się do zębów od wewnątrz. Czasami adekwatną formą leczenia jest opcja specjalnej szyny. Jednak niezależnie od wybranego aparatu cały cykl leczenia trwa zwykle kilka miesięcy i obejmuje wiele wizyt kontrolnych. Podczas tych wizyt ortodonta dopasuje ustawienia aparatu do zmieniającej się pozycji zębów. Wymienił niektóre części, założył nowe paski z gumy silikonowej i sprawdził, czy korekta przebiega zadowalająco w planowanym tempie.
Na pytanie, czym zajmuje się ortodonta, może odpowiedzieć, że zajmuje się prawidłowym zgryzem oraz prawidłowym funkcjonowaniem kości, mięśni i stawów wokół ust. Należy jednak pamiętać, że leczenie profilaktyczne i ortodontyczne obejmuje wiele różnych badań, które przeprowadzane są podczas wizyty lub zlecane dodatkowo. Niezależnie od jego rodzaju, samo leczenie aparatem ortodontycznym trwa zwykle kilka miesięcy, a nawet 3 lata. Warto jednak poświęcić czas i pieniądze na leczenie ortodontyczne. W ten sposób nie tylko dbamy o estetykę naszego uśmiechu, ale również zapobiegamy powstawaniu nieprawidłowości, które mogą prowadzić do chorób przyzębia, problemów z dziąsłami czy stawami oraz wad wymowy.